بررسی فقهی و حقوقی شرط صفت و ضمانت اجرای تخلف از آن

شرط صفت یکی از شروط صحیح مندرج در عقد می باشد که یا مربوط به کیفیت مورد معامله است و یا مربوط به کمیت مورد معامله و مختص اموال عین معین می باشد. وصف مربوط به کمیت مورد معامله یا نقش خود مبیع را دارد و یا نقش وصف مبیع، به عبارتی یا جنبه اصلی دارد و یا جنبه وصفی و فرعی (در شرط صفت مقدار، جنبه فرعی دارد) که متناسب با آن ضمانت اجراهایشان نیز متفاوت خواهد بود که درشرط صفت ضمانت اجرا حق فسخ می باشد، به این شکل که هرگاه مورد معامله فاقد کیفیت شرط شده باشد حق فسخ برای مشروط له به وجود می آید و هرگاه فاقد کمیت شرط شده باشد اگر کمیت معامله، کمتر از کمیت شرط شده باشد و کمیت جنبه اصلی داشته باشد مشتری می تواند بیع را فسخ کند (خیار تبعض صفقه) یا با تأدیه حصه ای از ثمن به نسبت موجود، مبیع موجود را قبول نماید اما اگر کمیت جنبه وصفی و فرعی داشته باشد عقد از طرف خریدار قابل فسخ است (خیار تخلف از شرط صفت) و اگر کمیت معامله بیشتر از کمیت شرط شده باشد نیز به حسب اصلی یا فرعی بودن کمیت، ضمانت اجرا متفاوت است اگر کمیت جنبه اصلی داشته باشد مقدار زیادی که قابل تجزیه است مال بایع است و اگر کمیت جنبه فرعی و وصفی داشته باشد، فروشنده می تواند عقد را فسخ کند (عقد از طرف فروشنده قابل فسخ است). کلید واژه: شرط- صفت- تخلف- فعل- نتیجه- فسخ